محورهای مواصلاتی و پل‌هایی که در روزهای بحرانی اهمیت‌شان دوچندان می‌شود، اما از بد حادثه چند گسل از زیر آن عبور کرده است. از طرفی بررسی‌ها نشان می‌دهد عمر مفید برخی پل‌های ورودی پهنه غربی به پایان رسیده و در برابر زلزله مقاومت لازم را ندارند. برای همین مقاوم‌سازی آنها اهمیت بسیاری دارد تا بتوانند در برابر زلزله دوام بیاورند. بیش از ۵ دستگاه پل سواره‌رو و ۳پل فلزی ماشین رو در غرب تهران وجود دارد که قدمت آنها از ۳۰ سال گذشته و فرسوده است. اما آیا مسئولان برای پیشگیری و کاهش مشکلات روزهای بحرانی چاره‌ای اندیشیده‌اند یا نه!
طبق مطالعات کارشناسان حوزه فنی و عمران شهرداری تهران برای امدادرسانی به شهروندان در شرایط بحرانی، مسیرهای تردد بزرگراهـــی از شمال به جنوب و همچنین شرق به غرب تهران به شکل علامت پلاس (مثبت) در نظر گرفته شده است. از این‌رو بهسازی و مقاوم‌سازی این پل‌ها در برابر خطرات احتمالی به‌ویژه زمین‌لرزه‌ها اهمیت بالایی دارد تا در هنگام وقوع بلایای طبیعی، بتواند در کنترل بحران و امدادرسانی به موقع به شهروندان این نقطه از پایتخت نقش مؤثری داشته باشد.
پل‌های بزرگراه شهید همت ـ رودخانه کن، پل بزرگراه شهید چمران ـ بزرگراه مدیریت، رودخانه کن، پل بزرگراه نیایش ـ بلوار فرحزادی، پل بزرگراه شهید خرازی در رودخانه وردآورد، پل بزرگراه همت ـ شیخ فضل‌الله و رودخانه کن از جمله پل‌های بخش غربی شهر تهران به شمار می‌روند که مقاوم‌سازی آنها ضروری است.
- ایستاده در شرایط بحران
«احمد صادقی» رئیس ستاد مدیریت بحران استان تهران درباره مقاوم‌سازی پل‌ها در تهران و به‌ویژه در غرب پایتخت می‌گوید: «حدود ۵۰۰کیلومتر راه اضطراری بر اساس مدلی کاملاً علمی شناسایی شده است که این راه‌ها تحت هیچ شرایطی در زمان بحران برای خدمت‌رسانی و انــتــــقال مجروحـــان و تجــهیزات امدادی نباید مسدود باشند. سال گذشته این پروژه تحت عنوان «راه‌های اضطراری در شهر تهران» به تصویب شورای مدیریت بحران شهر تهران رسید و به همه دستگاه‌ها ابلاغ شد. یکی از موارد این پروژه مقاوم‌سازی ابنیه‌ها و پل‌های سواره‌رو و فلزی است که بخش مهمی از آنها در پهنه غربی پایتخت قرار دارد.»
- بهسازی لرزه‌ای در نیمه‌راه
بزرگراه شهید همت یکی از محورهای مواصلاتی مهم غرب تهران است که مقاوم‌سازی پل رودخانه کن این بزرگراه اهمیت بسزایی دارد. «مهدی پورشاسب» مدیر گروه تعمیر و مقاوم‌سازی پل‌های شهر تهران در این‌باره می‌گوید: «پل بزرگراه همت ـ رودخانه کن به واسطه طول و عرض بسیار زیادش یکی از بزرگ‌ترین پل‌های غرب شهر تهران است که پیش‌بینی می‌شود در برابر نیروهای ناشی از زمین لرزه، تعدادی از ستون‌ها و سرستون‌های آن آسیب ببیند. به همین دلیل مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای پل در دستور کار گروه تعمیر و مقاوم‌سازی پل‌های شهر تهران قرار دارد و عملیات اجرایی این پل تا پایان اردیبهشت سال آینده به پایان می‌رسد.» بررسی‌ها نشان می‌دهد به دلیل قرار گرفتن ستون‌های پل همت ـ کن در بستر رودخانه، پایه‌های آن فرسوده شده و برای مقاوم کردنش در برابر سیلاب به بهسازی نیاز دارد. یعنی برای این پل ۲ کار مجزا انجام می‌شود. مقاوم‌سازی در مقابل سیلاب در بستر رودخانه و همچنین مقاوم‌سازی لحظه‌ای.
- مقیاسی وجود ندارد!
بزرگراه شهید چمران هم یکی دیگر از شاهراه‌های ارتباطی در شرایط بحران محسوب می‌شود. این پل یکی از قدیمی‌ترین پل‌های تهران به شمار می‌رود که بهسازی لرزه‌ای آن مدتی است به پایان رسیده و اکنون در مقابل نیروهای طولی و عرضی ناشی از زمین لرزه ایمن شده است. پورشاسب در پاسخ به این سؤال که این پل‌ها در برابر زلزله چند ریشتری مقاوم هستند، می‌گوید: «مقیاس اندازه‌گیری برای مقاوم‌سازی این پل‌ها وجود ندارد و نمی‌توانیم دقیق بگوییم در برابر چند ریشتر زلزله مقاوم است.»
- جمع آوری پل پرهزینه و ناایمن
- منطقه ۲
علاوه بر پل‌های بتنی که برای شرایط بحرانی باید مقاومت‌سازی شوند، تعدادی هم پل سواره‌رو فلزی در غرب تهران وجود دارد که آنها هم فرسوده بوده و به اقدامات بهسازی و مقاوم‌سازی نیاز دارند. پل آزمایش از جمله این پل‌هاست که باتوجه به قدمتش و همچنین هزینه بالا برای نگهداشت و مرمت سازه، باید مقاوم‌سازی شود اما به گفته پورشاسب، پل آزمایش هم مانند پل گیشا، کاربری‌اش تغییر کرده و جمع‌آوری می‌شود.
- صددرصد مقاوم
- منطقه ۹و۲۱
۲۳ آبان سال ۱۳۹۱ بود که پل کن بعد از ۲۰سال به دلیل فرسودگی و بارندگی شدید و طغیان رودخانه تخریب شد. با توجه به اهمیت حمل‌ونقلی این پل برای شهروندان مناطق۲۱و ۹ دوباره در سال ۱۳۹۳ ساخته و نصب شد. به گفته «مهدی پورشاسب» پل کن به مقاوم‌سازی نیاز ندارد. چون صددرصد مقاوم ساخته شده است.
- یک کارشناس شهری:
- نوع مقاوم‌سازی پل‌ها متفاوت است
پل‌ها برای مقاصد عمومی ساخته می‌شوند. بنابراین از نظر کیفی سازه‌های آنها مقاوم هستند، اما این پل‌ها هم مانند همه بناهای مسکونی با گذشت زمان و عوامل محیطی فرسوده و تخریب می‌شوند. «محمدعلی پورنیا» کارشناس مدیریت شهری درباره میزان مقاوم‌سازی پل‌ها در برابر زلزله می‌گوید:
«در زمان وقوع زلزله، ساختمان‌ها تنها تحت تأثیر نیروهای زلزله قرار نمی‌گیرند، پل‌ها هم در این بین به‌عنوان سازه‌های شهری و همچنین سرمایه‌های مهم در زمان بحران تلقی شده و تحت تأثیر محرک‌های لرزه‌ای قرار می‌گیرند. به همین دلیل نیاز به مقاوم‌سازی دارند. او می‌افزاید: «معمولاً پل‌ها طوری طراحی شده‌اند که همه انرژی زلزله و صدمات ناشی از آن در قسمت زیر سازه آن (مثل ستون‌ها، پایه‌ها و تکیه‌گاه‌ها) وارد می‌شود.
به همین دلیل میزان مقاوم‌سازی در برابر زلزله به نوع گسل و میزان فشار ناشی از زلزله در آن محدوده بستگی دارد که توسط مهندسان عمران سنجیده و انجام می‌شود. بر فرض مثال چند گسل غرب تهران از بزرگراه شهید همت یا اطراف آن عبور می‌کند. به همین خاطر مقاوم‌سازی این محدوده به دلیل میزان فشار گسل و عوامل بستر محیطی از جمله خاک درجه بالاتری خواهد داشت. در واقع مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای پل‌ها بر اساس موقعیت پل‌ها از نظر جنس سازه، خاک و موقعیت قرار گرفتنش با همدیگر تفاوت دارد و نمی‌توان همه آنها را به یکسان مقاوم‌سازی کرد.»
- نصب تورسنگی در رودخانه وردآورد
رودخانه وردآورد از رشته کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از محدوده روستاهای وردیج و واریش، در امتداد شمال به جنوب، به اراضی مناطق ۲۱ و ۲۲ شهرداری تهران ادامه مسیر می‌دهد. برای مقاوم‌سازی پایه‌های پل‌های بزرگراه شهید خرازی روی رودخانه وردآورد به جای بتون‌ریزی از روش توری سنگی برای جلوگیری از فرسایش پایه‌های پل در زمان سیلاب انجام شده است. این پل بیش از ۲۲۰متر طول دارد و اکنون عملیات مقاوم‌سازی این پل ۹۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
نظر شما